Ankara Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Dr. Öğretim Üyesi Güle Çınar keneler aracılığıyla insanlara bulaşan Nairovirüs hakkında, “Keneler insanlara tutundukları zaman vücut içeriklerini insan kanına boşaltmalarıyla virüsler vücudumuza geçmiş oluyor ve hastalık oluşturuyor. Hastalığın oluşması için üç günlük bir periyod genellikle şikayetlerin ortaya çıkması için yeterli olurken bu süre 10 güne kadar uzayabiliyor. Bu yüzden kene tutunan kişilerin 10 gün boyunca şikayetlerinin takip edilmesi gerekiyor. Vücutta şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal, yaygın kas ağrısı, halsizlik gibi semptomlara sebep olabiliyor. Her kişide ateş hemen görülmeyebiliyor ama ateş yapabiliyor ve bir süre sonra vücutta koagülasyon sistemi dediğimiz sistemi bozarak kanamalara sebep oluyor. Genelde de hastalar ya iç organ kanamaları ya da durdurulamayan kanamalar nedeniyle kaybediliyor" diye konuştu.
Hastalıktan korunmada en önemli yolun kenelerin tutunmasını engellemek olduğunu belirten Çınar, "Bunun için kırsal alanlara gittiğimizde mümkün olduğunca uzun paçalı pantolonlar, uzun kollu ve açık kıyafetler giymek keneleri görebilmemiz açısından önemli. Böyle bir alana gidildiğinde; ormana, pikniğe gidildikten sonra da mutlaka vücutta özellikle kulak arkası, koltuk altı, kasık bölgesi ya da parmak arası gibi kıvrım bölgelerinin herhangi bir kene varlığı açısından mutlaka kontrol edilmesi lazım. Vücudumuzda kene gördüğümüz zaman ise en kısa sürede bu keneyi çıkarmak gerekiyor. Çıplak elle kesinlikle keneye dokunmamalıyız. Bir peçeteyle ya da eldiven giyerek keneyi vücuda yakın kısmından tutarak, sıkmadan çıkarmalıyız. Eğer kenenin başı, hortumu gibi herhangi bir vücut parçası vücudumuzda kalırsa da en yakın sağlık kuruluşuna başvurup kenenin çıkarılmasını sağlamamız gerekiyor" dedi.
Çınar, hastalığın genellikle ilkbahar yaz aylarında özellikle Orta Anadolu’nun kuzeyi, Orta Karadeniz, Doğu Anadolu’nun kuzey bölgelerinde oldukça yaygın olduğunu belirtti. "Covid-19 semptomlarıyla, Kırım Kongo’nun semptomları bazı açılardan karışabilir" diyen Çınar, "Covid-19’da da yaygın bir halsizlik, kas ağrısı görebiliriz. Yine ateş, baş ağrısı, bulantı, kusma, ishal her ikisinde olabilir. Ama Covid-19’da solunum sistemiyle ilgili öksürük, burun akıntısı, burun tıkanıklığı gibi şikayetler de tabloya eşlik ederler. Ölüm riski açısından baktığımızda genellikle Kırım Kongo’lu hastalarda yüzde 20 oranında bir mortaliteden söz edebiliriz" diye belirtti.
Ankara Veteriner Hekimleri Odası Başkanı Zeynep Pınar Kaya ise hastalığın da tıpkı Covid-19 gibi zoonoz bir hastalık olduğunu belirterek, "Zoonoz hastalıklar Covid-19 ile birlikte günümüzde popüler olmaya başladı. Keneler deyince bu noktada bir genelleme yapmak doğru değil, keneler de çeşitli aileler ve farklı bireylerden oluşan bir hayvan cinsi. Bu kenelerin sadece hyalomma cinsi keneler tarafından insanlara bulaşması söz konusu. Bunun dışında enfekte hayvanların, çiftlik hayvanlarının etlerinin işlenmesi sırasında veya bu hayvanların kanlarıyla teması sonrasında, mukozayla; ağızla, gözle veya bütünlüğü bozulmuş deriyle teması sonrasında hayvanlardan insanlara geçiyor. Hayvanlarda çok ciddi hastalık belirtileri görülmemekle birlikte insanlarda yüzde 25 yüzde 30’lara varan ölüm oranlarına ulaşabilen endemik bir hastalık.
Tam kapanmayla birlikte kırsala yoğun bir göç var, havalar da ısındı. Bu dönemin önemi, kenelerin yoğun olması ve insanların kenelerle temaslarının çok yoğun olması. Bu nedenle insanların çok dikkatli olması gerekiyor. İnsanlar eğer bir kene ısırığıyla karşılaşırsa, keneyi vücutlarından çıkarmadan bir sağlık kuruluşuna başvurmaları gerekiyor" dedi.