Kronik böbrek hastalığı yavaş ve semptomlar belirginleşmeden ilerleyebiliyor. Altta yatan nedene bağlı olarak hastalığın ilerlemesi ile birlikte böbreklerde yetmezlik meydana geliyor. Kronik böbrek yetmezliği tedavisi hastalığın durumuna bağlı olarak kişiye özel planlanıyor. Prof. Dr. Gökhan Temiz, kronik böbrek hastalığı ve güncel tedavi seçenekleri hakkında bilgi verdi.
Hastalık, böbrek fonksiyonlarının kaybı ile ileri evrede
ortaya çıkıyor
Kronik böbrek hastalığı, çoğunlukla erken dönemlerde
neredeyse belirti vermeyen ve böbrek fonksiyonlarının kaybedilmesi ile ileri
evrelerde ortaya çıkan bir hastalık olarak bilinmektedir. Hastalığın
belirtileri her hastada farklı olmakla beraber bir dizi nedenle ortaya
çıkabilmektedir. Bazı yaygın nedenler aşağıdaki gibidir:
Diyabet: Diyabet, yüksek kan şekeri seviyeleri nedeniyle
böbrek hasarına yol açabilmektedir. Böbrekler, kanı temizleyerek fazla şeker ve
atıkları vücuttan uzaklaştırmakla görevlidir. Ancak sürekli yüksek kan şekeri,
böbreklerin bu işlevini yerine getirememesine neden olabilmektedir.
Yüksek tansiyon: Yüksek tansiyon (hipertansiyon), böbrek
dokusuna zarar vererek böbreklerde damarların daralmasına da yol
açabilmektedir. Bu da böbrek fonksiyonlarının zamanla azalmasına neden
olabilmektedir.
Aile geçmişi: Aile geçmişi, kronik böbrek hastalığının
riskini artırabilmektedir. Eğer ailenizde KBH öyküsü varsa, bu hastalığa
yakalanma olasılığınız diğer hastalara kıyasla daha yüksektir.
İlaçlar: Belirli ilaçlar böbreklere zarar verebilmektedir.
Özellikle kronik ağrı veya romatizma tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar
böbrekler üzerinde olumsuz etkilere neden olabilmektedir. Bu durum böbreklerin
fonksiyonlarını bozarak işlevini yerine getirememesine neden olabilir.
Otoimmün hastalıklar: Bazı otoimmün (bağışıklık sistemi ile
ilgili) hastalıklar vücudun kendi böbrek dokusuna saldırmasına neden
olabilmektedir.
Tedavi seçenekleri hastaya göre değişiklik gösteriyor
Kronik böbrek hastalığının tedavi seçenekleri; hastalığın
evresi, nedenleri ve kişisel duruma bağlı olarak değişebilmektedir. Tedavi
seçeneklerinin bazıları şunlardır:
Diyet ve Yaşam Tarzı Değişiklikleri
Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, KBH'nin ilerlemesini yavaşlatabilmektedir. Düşük tuzlu, düşük proteinli bir diyet, tansiyonu kontrol altına alabilmenin yanı sıra böbrekleri de koruyabilmektedir.
İlaçlar
Bazı ilaçlar, böbrek hasarını yavaşlatabilmekte veya semptomları hafifletebilmektedir. Özellikle de kişinin tansiyon ve diyabet takibi için ilaçları kullanması oldukça önemlidir.
Diyaliz
Diyaliz, kanı temizlemek ve vücuttaki fazla sıvıyı uzaklaştırmak için kullanılan bir tedavidir. Böbrek fonksiyonları çok azaldığında veya tamamen kaybolduğunda, diyaliz tedavisi gerekebilmektedir.
Böbrek Nakli
İleri evrelerde, böbrek nakli bir seçenek olarak karşımıza
çıkmaktadır. Sağlıklı bir donörden alınan böbrek, hastanın yaşam kalitesini
önemli ölçüde artırabilmektedir.
Organ nakli en etkin tedavi şekli olarak karşımıza çıkıyor
Kronik böbrek yetmezliğinin yönetimi ve tedavisi, erken
teşhis ve düzenli tıbbi takip ile daha etkili hale gelebilmektedir. Riski
azaltmak ve hastalığın ilerlemesini önlemek için düzenli tıbbi kontroller,
sağlıklı bir yaşam tarzı ve uygun ilaç tedavisi oldukça önemlidir. Kronik
böbrek yetmezliği gelişen hastalarda organ nakli her zaman en etkin tedavi
seçeneklerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Uygun hasta seçimi
sonrasında yapılan böbrek naklinin hastaya sunduğu avantajlar ise şu şekilde
sıralanabilir:
Yüksek yaşam kalitesi: Hemodiyaliz sürecinde, haftada birkaç
kez uzun süreli tedavi oturumları olması sebebiyle hastalar fiziksel ve
duygusal olarak zorlanabilmektedir. Böbrek nakli yapıldığında, hastaların
diyaliz oturumlarına ihtiyaçları ortadan kalkar ve günlük yaşamlarına geri
dönmeleri kolaylaşır.
Etkin kan temizleme: Böbrek nakli, sağlıklı bir böbreğin
hasta kişiye nakledilmesi anlamına gelir, bu da vücuttaki zararlı atıkların
daha etkili bir şekilde temizlenmesini sağlar. Böylelikle vücuttaki atıkların
daha doğal bir şekilde temizlenmesini mümkün kılar.
Azalan komplikasyon riski: Böbrek nakli ile birlikte düzenli
tedavinin getirdiği enfeksiyonlar, kan pıhtılaşması veya damar problemleri gibi
komplikasyonlar ortadan kalkabilmektedir.
Uzun yaşam beklentisi: Böbrek nakli, uzun vadeli daha iyi
sonuçlar elde etme olasılığını artırabilmektedir.
Daha az diyet kısıtlaması: Böbrek nakli sonrası katı
beslenme kısıtlamaları genellikle daha azdır. Bu da hastaların daha esnek bir
yaşam tarzı sürdürebilmelerine olanak tanımaktadır.
Böbrek nakli sonrası bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar
alınması gerekmektedir. Her hasta için en iyi tedavi seçeneği, kişinin özel
durumlarına bağlı olarak değişebilmektedir. Her hasta benzersizdir ve tedavi
seçimi, doktorlarla yapılacak kapsamlı bir değerlendirme sonucunda
belirlenmelidir.