Van Gölü çevresindeki kar örtüsünü gösteren Landsat uydu görüntülerini inceleyen uzmanlar, son 4 yılın en kurak ocak ayının yaşandığını gözler önüne serdi.
Türkiye genelinde olduğu gibi Van Gölü Havzası'nda da son aylardaki yağışların azlığı ve barajlarda su doluluk oranının düşmesi, kuraklık riskini yeniden ülke gündemine taşımış oldu. Yağışların önümüzdeki günlerde de mevsim normallerinin dışında seyretme ihtimali endişelendiriyor. Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesinden Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş ise son 4 yılın ocak ayına ait Van Gölü çevresindeki kar örtüsünü gösteren Landsat uydu görüntülerini inceledi. Dr. Öğretim Üyesi Akkuş’un incelediği uydu görüntülerinde 2023 yılının Ocak ayında havzada karın neredeyse hiç olmadığı dikkat çekti.
“Kış ayında düşen yağış hayati bir öneme sahip”
Van YYÜ Su Ürünleri Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Akkuş, Van Gölü Havzası’nın dışarıyla bağlantısı olmayan kapalı bir havza olduğunu hatırlattı. Bu yüzden havzanın bütün su bütçesini yağışlar ve buharlaşma denkleminde değerlendirdiklerini ifade eden Dr. Öğretim Üyesi Akkuş, “Yağışlarla giren su, havzadan buharlaşmayla uzaklaşıyor. Yağışlar içerisinde de en önemli olan kar yağışıdır. Yağmur yağışı ise yüzey akışıyla beraber akışa geçerek, tuzlu ve sodalı olan Van Gölü'ne karışıyor. Bu su da kullanılabilir su olmaktan çıkıyor. Fakat kış aylarında yağan kar yağışları havzadaki yüksek kesimlerde birikerek yaz aylarında yavaşça eriyor ve akarsuları besliyor. Yani hem tarımsal sulama oluyor hem içme suyu oluyor. Bu sebepten dolayı kış aylarında Van Gölü Havzası’na düşen yağış miktarı hayati bir öneme sahiptir. Fakat küresel ısınmayla beraber artık ortalama sıcaklıklar artıyor” dedi.
“2023 için çok korkutucu bir tablo görüyoruz”
Van Gölü çevresindeki kar örtüsünün uydu görüntülerini incelediklerinde 2023 yılı için çok korkutucu bir tabloyla karşılaştıklarını dile getiren Akkuş, “2020-2022 yılı arasında havzada yine kısmen kar olsa da 2023 yılının ocak ayı görüntüsü adeta mayıs, haziran ayının uydu görüntüsü gibidir. Sadece yüksek kesimlerde birazcık kar var. Onun dışında tamamen kar örtüsünden yoksun alanlar mevcut. Eğer bu önümüzdeki şubat ve mart ayı içerisinde havza kar yağışı almazsa çiftçilerimizi ve üremek için akarsulara girecek olan inci kefallerini çok zorlu bir süreç bekliyor” diye konuştu.
“Suya altın değerinde bakmamız lazım”
Yaz ayı geldiğinde bir taraftan ürününü yetiştirmek için suya ihtiyaç duyan çiftçi, diğer tarafta da üremek için suya ihtiyaç duyan inci kefallerinin olduğunu, bu yüzden su üzerine bir yarış ortaya çıkacağını söyleyen Akkuş, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Artık havzada her bir damla suya altın değerinde bakmamız lazım. Bizler bir adet 100 gramlık patates yetiştirmek için 125 litre su harcıyoruz. Bu sebepten dolayı su kaynaklarımızı efektif kullanmamız lazım. Artık salma sulama ve vahşi sulama gibi yöntemlerden vazgeçmemiz lazımdır.”