Ruhi su'nun adı Van'da yaşatılacak

Van'ın yetiştirdiği Halk Ozanlarından Ruhi Su, İpekyolu Belediyesi tarafından yapımına devam edilen Sanat Galerisi'ne verilecek.

Türk halk müziğinin ünlü sanatçısı, büyük halk ozanı, sesi ve yorumuyla türkülere farklılık kazandıran Vanlı Ruhi Su’nun isimi memleketi Van’da yaşatılacak. Van’ın en büyük merkez ilçesi İpekyolu Sanat Parkı’nda yapımı devam eden sanat galerisine Ruhi Su’nun adı verilecek.

 “Van’a yakışır sokak ve sanat galerisi olacak”

Van'ın büyükşehir kimliğine kavuşması gerektiğini söyleyen İpekyolu Kaymakamı ve Belediye Başkan Vekili Sinan Aslan, şehrin yenilenmesi çalışmaları kapsamında Cumhuriyet Caddesi Sinemalar Sokağı eski Gümrük Müdürlüğü yerinde yer alan Sanat Sokağı'nın Van'ın kalbi olduğunu kaydetti. Başkan Vekili Aslan, Sanat Sokağı’nda başlatılan yenileme çalışmaları - ve Sanat Galerisi ile Sanat Parkı'nın hizmete girmesiyle, buranın Van'a yakışır bir sokak olacağını belirtti.

“Ruhi Su adını sanat galerisinde yaşatacağız”

Sanat Parkı’nda yapımı devam eden sanat galerisinde sanatsal ve kültürel etkinliklerin yapılacağını ifade eden Başkan Vekili Aslan, “ Şehrin merkezinde yer alan İpekyolu Sanat Galerisi’ne Van’ın yetiştirdiği büyük değerlerden Ruhi Su ismini vereceğiz. Tematik parkta yer alacak olan sanat galerisi Van’ın ilk sanat galerisi olacak. Sokakta bütün iş yerlerinin cepheleri sanatsal görünümde olacak. Sokak düzenlemesini, park yenilemesini ve sanat galerimizi temmuz ayında tamamlayarak hizmete açmayı planlıyoruz. İpekyolu ilçemizde 138 sokağa bu anlayışla dokunacağız. Bütün amacımız şehri yenileyerek güzel görünüme kavuşturmaktır” dedi.

RUHİ SU KİMDİR?"

Mehmet Ruhi Su, 1912 yılında Van'da doğdu. Memur olarak çalışan babasının tayini nedeniyle çocukluğunun büyük bir bölümünü burada geçirdi. Genç yaşlarda babasını ve kısa zaman sonra da annesini kaybetti.

Gençlik yıllarını yanlarına verildiği yoksul bir aile ve daha sonra da öksüzler yurdunda geçirdi. Bir ara İstanbul'da askeri okullarda okudu, ancak müzik sevgisi onu yeni arayışlara itti.ana Öğretmen Okulu'nda okurken, Ankara'ya Müzik Öğretmen Okulu'na (Musiki Muallim Mektebi) girmeyi başardı.1942`de Ankara Devlet Konservatuarını`nın Şan bölümünü bitirdi. Aynı yıllarda sırasıyla Ankara Cebeci İkinci Ortaokulu`nda sonra Hasanoğlan Köy Enstitüsü`nde müzik öğretmenliği yaptı.

Cumhurbaşkanlığı Orkestrası’na seçildi, konservatuarın opera bölümünde de okudu ve daha sonra da Devlet Operası'nda çalıştı. Devlet Operası sanatçısı olarak, Bastien Bastienne, Satılmış Nişanlı, Madame Butterfly, Fidelio, Tosca, Yarasa, Aşk iksiri, Rigoletto, Figaro'nun Düğünü, Maskeli Balo ve Konsolos gibi operalarda rol aldı.

Ankara Radyosu`nda 15 günde bir yayınlanan türkü programları düzenledi; Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi`nde büyük bir koro oluşturdu. Aldığı klasik batı müziği eğitimi türkülerinin yorum ve icrasına yaklaşımının kurumsal temelini oluşturdu.

Ruhi Su, 1952-1957 yılları arasında 1951 Türkiye Komünist Partisi (TKP) tevkifatı dolayısı ile hapis yattı. 1960'ta İstanbul'da Taksim Belediye Gazinosu'nda sahneye çıkan Ruhi Su, bir yandan da halk türkülerini kaydedip, arşivleme görevini üstlendi. Bu arada radyoda da 'Basbariton Ruhi Su Türküler Söylüyor' anonsuyla sunulan bir radyo programı yaptı. Bu programlardan birinde söylediği "Serdari Halimiz Böyle N'olacak? Kısa çöp uzundan hakkın alacak" türküsü nedeniyle radyodaki işine son verildi.

Söylediği türkülerdeki siyasi vurgular yüzünden aleyhinde kampanyalar başlatılan ve işini kaybeden sanatçı, türküleri derleyip, yeniden yorumlama işine kendi başına devam etti. 1975'te Dostlar Korosu’nu kurdu. 1978'den sonra ürettiği kasetlerle halk müziğinin, yaygınlaşmasına büyük katkıda bulundu.

Ruhi Su, 12 Eylül yönetiminin engellemeleri yüzünden yurtdışında tedavi şansı bulamadı ve 20 Eylül 1985'te öldü. Mezarı İstanbul Zincirlikuyu'dadır. Ruhi Su'nun cenaze törenine binlerce kişi katıldı ve cenaze 12 Eylül döneminin ilk büyük kitle gösterisi haline dönüştü. Cenazede gözaltına alınan 163 kişi İstanbul siyasi şubede 15 gün süreyle gözaltında tutuldu.

Alevi Deyişlerini okudu, Pir Sultan'ın, Hatayi'nin ve diğer ozanların deyişlerini yorumladı. Nazım Hikmet'in şiirlerini ilk besteleyenlerdendir. 1954'te hapisteyken söylediği Mahsusmahal adlı türküsüyle ünlendi.

Ruhi Su, ölümüne kadar 16 tane 45'lik plak, 11 uzunçalar çıkardı. Ölümünden sonra kurulan Ruhi Su Kültür ve Sanat Vakfı aracılığıyla eşi Sıdıka Su (ölümü-18 Ekim 2006) ve oğlu Ilgın Su özel arşivlerdeki ses kayıtlarından yararlanarak plak, kaset ve CD üretimini sürdürdüler. Vakfın merkezi Beyoğlu, İstanbul'da. (EÜ)